Programma:

Scarlatti                   Sonate in d-klein K. 1, Sonate in A-groot K. 208 en Sonate in d-klein K. 9
Schumann               Symphonische Etüden opus 13 met appendix
Schumann/Liszt    Widmung
Liszt                          uit Années de Pèlerinage: Les jeux d’eau à la Villa d’Este

Toelichting:

Jaren geleden kocht ik in een antiquariaat een klein boekje uit 1925 in gotisch Duits gedrukt: het dagboek van de jongste dochter van Schumann, Eugenie. Het lag jaren in mijn kast voordat ik genoeg moed had verzameld om eraan te beginnen. Het bleek een schitterend boek te zijn, vol te staan met verbazend gedetailleerde herinneringen, bijvoorbeeld over hoe haar moeder, Clara, studeerde. En sappige anekdotes die haar moeder haar vertelde zoals die keer toen ze als 20-jarige na een muzikale soirée werd thuisgebracht door Liszt en hoe ze zich beklaagde over het feit dat het publiek was blijven praten terwijl ze de meest schitterende stukken had gespeeld. Waarop hij antwoorde “Ja, dat is inderdaad zonde. Weet je wat, speel de volgende keer gewoon wat flutmuziek van Liszt.”

Ook Schumann’s Symphonische Etüden stonden al lang op mijn verlanglijst om te spelen, wachtend op een periode waarin ik tijd had om heel veel noten in te studeren. De Etüden, in variatievorm geschreven, zijn van een jonge Schumann, toen zelf nog een virtuoos pianist. Hoe later in zijn leven, hoe eenvoudiger de stukken worden, steeds korter en steeds minder noten. Hijzelf kon toen al niet meer spelen. Het verhaal van zijn handblessure is bekend: hoe hij een touwtje om zijn ringvinger bond die via een katrol aan het plafond verbonden was met een voetpedaal zodat de ringvinger zich onafhankelijk van de andere vingers leerde bewegen. Minder bekend is dat dit verhaal de wereld in werd gestuurd om een veel minder mooie verklaring van zijn blessure te verhullen: zijn syfilis aandoening werd met het giftige kwik behandeld wat enkele vingers paralyseerde.

De eerste huwelijksjaren van Robert en Clara waren een enorme impuls voor Schumanns liederencomposities. Een van de liederen die hij voor zijn muze schreef was het prachtige lied Widmung. Liszt bewerkte het tot een solo pianostuk. Liszt had een belangrijke rol gespeeld in de totstandkoming van het huwelijk tussen Robert en Clara. De vader van Clara, de befaamde pedagoog Friedrich Wieck, voelde er niets voor om zijn wonderkind waar hij zoveel tijd in had gestoken, ‘weg te geven’ aan Schumann. Een lapzwans, vond hij, en als componist ook al niet veel waard. Clara was echter vastberaden en ook nog minderjarig, dus het liep uit op een proces waarbij Liszt in de getuigenbank verscheen om voor het paar te pleiten. De zaak werd gewonnen en Robert en Clara trouwden, precies één dag voor haar achttiende verjaardag.